Complexe rouw
Acute en complexe rouw
Als er sprake is van verlies door overlijden van een dierbare, dan is er sprake van acute rouw. In deze toestand van acute emotionele nood, kan de realiteit van het verlies zich aan het bewustzijn opdringen. Meestal gaat het gepaard met intense pijn en ongeloof, waardoor het niet meer zo goed lukt om dagelijkse activiteiten te ondernemen. Het kost tijd om het verdriet te verwerken, maar langzamerhand lukt het om het idee dat de ander voorgoed weg is te accepteren. We spreken van complexe rouw als de acute emotionele noodtoestand en het ongeloof blijft aanhouden. Het verlies is dan na maanden of zelfs jaren nog net zo intens aanwezig, alsof het de dag ervoor heeft plaatsgevonden.
Rouwarbeid
Het verwerken van verdriet noemde Freud ook wel ‘Rouwarbeid’. Het woord geeft aan dat er gewerkt moet worden en verklaard waarom mensen die aan het rouwen zijn zich ook zo moe kunnen voelen. Onderdelen van rouwverwerking zijn enerzijds rationeel (het verlies onder ogen zien) en anderzijds emotioneel (het verlies en de pijn doorleven). Met deze taken kan iemand actief bezig zijn, maar soms is het nodig om er even afstand van te nemen juist omdat het zo veel energie kan kosten. Rouw kan ook plaatsvinden bij verlies van financiën, baan of een liefdesrelatie.
De vijf fases van rouw
De Zwitserse psychiater Elisabeth Kübler-Ross onderscheidde 5 fases van rouw, die laten zien hoe mensen verlies verwerken. In eerste instantie reageren mensen met ongeloof op een slecht bericht, daarna ontstaan er gevoelens van woede. Vervolgens probeert men te onderhandelen door op allerlei manieren onder de realiteit uit te komen, maar omdat de waarheid zich steeds meer opdringt onderstaan gevoelens van depressie. Ten slotte is de persoon in staat om te accepteren dat hij/zij het slechte nieuws moet aanvaarden en daardoor in staat om het verdriet te accepteren.
Eerder was men in de veronderstelling dat rouwverwerking bij vrijwel iedereen via deze zelfde route verloopt, maar inmiddels weet men dat dit niet altijd het geval is. Zo kan men in een bepaalde fase blijven steken, kan iemand meerdere fasen tegelijk of in een andere volgorde doorlopen. Ook is het mogelijk dat een fase compleet wordt overgeslagen.
Heb je verlies geleden en lukt het niet om verder te gaan? Meld je aan voor een intakegesprek